Nếu bạn là người thường xuyên dùng loa và tai nghe, những thiết bị này có một số tính năng phổ biến, trong đó chắc bạn có thể đã nghe đến aptX, một công nghệ được tôn vinh như một sự đột phá trong việc cải thiện chất lượng truyền tải âm thanh giữa nguồn phát như điện thoại hoặc máy tính bảng và thiết bị nghe như tai nghe hoặc loa. Vào những ngày đầu của Bluetooth, aptX đã thu hút sự chú ý lớn với khả năng nâng cao chất lượng âm thanh so với truyền tải thông thường qua Bluetooth.
Công nghệ Bluetooth đã trải qua một quá trình dài trong suốt một thập kỷ, hiện đang nó đang ở phiên bản thứ 5. Do đó, aptX không còn được coi là biện pháp khắc phục mọi vấn đề như trước. Điều này không có nghĩa rằng nó đã trở nên vô ích, chỉ đơn giản là việc cải tiến của nó không còn đặc biệt rõ ràng như trước kia. Tuy vậy, nó vẫn có thể mang lại nhiều lợi ích khác nhau, là lý do tại sao nó xứng đáng được tìm hiểu kỹ hơn.
aptX là gì?
aptX là một bộ thuật toán mã hóa/giải mã (codec) âm thanh nén kỹ thuật số, được phát triển vào những năm 1980 bởi giáo sư Stephen Smyth. aptX cho phép truyền tải âm thanh stereo chất lượng cao theo thời gian thực qua kết nối Bluetooth A2DP giữa thiết bị nguồn phát (điện thoại, máy tính bảng, máy tính) và phụ kiện phát (loa, tai nghe Bluetooth).
aptX hứa hẹn sẽ mang lại chất lượng âm thanh tương đương CD qua kết nối Bluetooth, nhưng chúng ta đều biết rằng âm thanh khi được truyền qua Bluetooth chắc chắn sẽ bị nén và dữ liệu cũng thất thoát ít nhiều. Do đó, âm thanh truyền qua giao tiếp không dây sẽ không thể bằng giao tiếp dây dẫn thông thường.
Tìm hiểu về cách mà aptX hoạt động
Cách mà aptX hoạt động là một ví dụ tiêu biểu về sự phức tạp và tinh vi của công nghệ âm thanh hiện đại. Để giải thích một cách đơn giản, aptX là một codec âm thanh, tức là một tập hợp các quy tắc và thuật toán được sử dụng để mã hóa và giải mã dữ liệu âm thanh.
Khi bạn truyền âm thanh từ nguồn phát, như điện thoại thông qua Bluetooth, aptX thực hiện hai nhiệm vụ chính: nén và truyền dữ liệu. Ban đầu, âm thanh được nén bằng cách loại bỏ một số thông tin không cần thiết nhưng vẫn giữ được chất lượng nghe tốt. Quá trình này giúp giảm dung lượng dữ liệu mà bạn cần truyền đi.
Khi dữ liệu âm thanh đã được nén, aptX sẽ chuyển chúng qua kết nối Bluetooth với thiết bị nghe như tai nghe hoặc loa. Ở đầu nhận, aptX sẽ thực hiện quá trình ngược lại, giải nén dữ liệu để tái tạo âm thanh gần nhất có thể với nguồn gốc.
Việc aptX thực hiện việc nén và giải nén này một cách nhanh chóng và hiệu quả là điểm quan trọng. Điều này giúp giảm độ trễ (delay) trong quá trình truyền tải, đặc biệt quan trọng đối với các ứng dụng yêu cầu đồng bộ âm thanh chính xác như xem phim hoặc chơi game.
Có bao nhiêu loại aptX?
Hiện nay, có nhiều phiên bản của aptX như aptX HD, aptX LL, aptX Adaptive và Sony LDAC, mỗi phiên bản có những ưu và nhược điểm riêng. Chúng ta sẽ tìm hiểu từng phiên bản aptX ngay dưới đây.
aptX HD là gì?
aptX HD là một codec âm thanh số nén, được phát triển bởi Qualcomm dựa trên aptX. aptX HD có thể truyền tải âm thanh không dây với chất lượng cao, lên đến 24 bit/48 kHz, gần bằng với định dạng lossless. aptX HD cũng giúp giảm độ trễ và tăng độ rõ của âm thanh khi phát qua Bluetooth so với codec âm thanh thông thường.
Ưu điểm của aptX HD là:
- Cho phép nghe nhạc chất lượng cao qua Bluetooth, không bị mất dữ liệu hay biến dạng.
- Tương thích với nhiều thiết bị hỗ trợ Bluetooth, từ điện thoại, máy tính bảng, máy nghe nhạc cho đến tai nghe, loa và amply.
- Tiết kiệm pin cho thiết bị phát và nhận âm thanh, do không cần nhiều năng lượng để mã hóa và giải mã.
- Giảm độ trễ và tăng độ đồng bộ giữa hình ảnh và âm thanh khi xem video hoặc chơi game.
Nhược điểm của aptX HD là:
- Cần cả thiết bị phát và nhận âm thanh đều hỗ trợ codec này mới có thể hoạt động.
- Không phải là codec lossless, vẫn có sự nén dữ liệu khi truyền tải.
- Không được hỗ trợ trên các thiết bị iOS.
aptX LL là gì?
aptX LL là một codec âm thanh số nén, được phát triển bởi Qualcomm dựa trên aptX. aptX LL có thể truyền tải âm thanh không dây với độ trễ thấp nhất, chỉ khoảng 40 mili giây (0,04 giây), giúp đồng bộ hình ảnh và âm thanh khi xem video hoặc chơi game qua Bluetooth. aptX LL cũng giữ được chất lượng âm thanh cao, tương đương với CD (16 bit/44.1 kHz).
Ưu điểm của aptX LL là:
- Cho phép xem video và chơi game qua Bluetooth mà không bị hiện tượng lag hay delay.
- Tương thích với nhiều thiết bị hỗ trợ Bluetooth, từ điện thoại, máy tính bảng, máy nghe nhạc cho đến tai nghe, loa và amply.
- Tiết kiệm pin cho thiết bị phát và nhận âm thanh, do không cần nhiều năng lượng để mã hóa và giải mã.
Nhược điểm của aptX LL là:
- Cần cả thiết bị phát và nhận âm thanh đều hỗ trợ codec này mới có thể hoạt động.
- Không phải là codec lossless, vẫn có sự nén dữ liệu khi truyền tải.
- Không được hỗ trợ trên các thiết bị iOS.
aptX Adaptive là gì?
aptX Adaptive là một codec âm thanh số nén, được phát triển bởi Qualcomm dựa trên aptX. aptX Adaptive có thể điều chỉnh tỷ lệ bit (bitrate) để truyền tải âm thanh không dây với chất lượng cao và ổn định trong nhiều điều kiện môi trường. aptX Adaptive hỗ trợ nhiều định dạng âm thanh, bao gồm âm thanh chất lượng CD (16-bit/44.1kHz), âm thanh cao cấp (24-bit/48kHz) và thậm chí còn có chất lượng âm thanh cao hơn (24-bit/96kHz) phù hợp cho nhiều mục đích sử dụng như phát trực tuyến nhạc, chơi game và phát video.
Ưu và nhược điểm của aptX Adaptive cũng giống với aptX LL
Sony LDAC là gì?
Sony LDAC là một codec âm thanh không dây, được Sony phát triển để truyền tải âm thanh chất lượng cao qua kết nối Bluetooth. LDAC có thể truyền tải âm thanh với độ phân giải lên đến 24 bit/96 kHz, gấp ba lần so với codec SBC thông thường. LDAC cũng giúp giảm độ trễ và tăng độ rõ của âm thanh khi phát qua Bluetooth. Có một số sản phẩm tai nghe của Sony có hỗ trợ LDAC, điển hình nhất trong số đó là Sony WF-1000XM4.
Một số điểm nổi bật của LDAC là:
- Hỗ trợ nhiều định dạng âm thanh, từ CD (16 bit/44.1 kHz) đến Hi-Res (24 bit/192 kHz).
- Tự động điều chỉnh tỷ lệ bit (bitrate) theo băng thông và khả năng của thiết bị.
- Tiết kiệm pin cho thiết bị phát và nhận âm thanh, do không cần nhiều năng lượng để mã hóa và giải mã.
Một số hạn chế của LDAC là:
- Cần cả thiết bị phát và nhận âm thanh đều hỗ trợ codec này mới có thể hoạt động.
- Không phải là codec lossless, vẫn có sự nén dữ liệu khi truyền tải.
- Không được hỗ trợ trên các thiết bị iOS.
Công nghệ aptX có quan trọng không?
Công nghệ aptX có quan trọng không phụ thuộc vào việc bạn có thể cảm nhận được sự khác biệt giữa các codec âm thanh không dây hay không. Một số người có thể nghe ra được sự khác biệt rõ ràng giữa aptX và SBC, trong khi một số người khác lại không. Điều này cũng liên quan đến chất lượng của thiết bị phát và nhận âm thanh, cũng như định dạng và nguồn của tập tin âm thanh.
Nếu bạn là người yêu âm thanh và muốn trải nghiệm âm thanh không dây tốt nhất có thể, thì công nghệ aptX có thể là một yếu tố quan trọng khi bạn chọn mua tai nghe hoặc một số loa Bluetooth, điển hình như loa B&O Beosound A1 Gen 2. Nếu bạn chỉ muốn nghe nhạc với chất lượng tương đối ổn định và không quá kén chọn, thì công nghệ aptX có thể không quá cần thiết cho bạn.
